Bệnh u xơ tuyến tiền liệt: Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị

U xơ tuyến tiền liêt là căn bệnh phổ biến ở nam giới, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên. Bệnh phát triển theo các giai đoạn khác nhau, mỗi giai đoạn sẽ gây ra những ảnh hưởng nhất định cho người bệnh. Tìm hiểu kiến thức về bệnh u xơ tuyến tiền liệt sẽ giúp cho bạn và người thân có biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Vậy bệnh u xơ tuyến tiền liệt là gì, nguyên nhân do đâu và điều trị thế nào?

I. Bệnh u xơ tuyến tiền liệt là gì?

U xơ tuyến tiền liệt, u tuyến tiền liệt (còn được gọi là tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt) là thuật ngữ dùng để nói về tình trạng tăng kích thước tuyến tiền liệt tăng sinh một cách bất thường gây ra tình trạng chèn ép lên các cơ quan xung quanh (niệu đạo, bàng quang). Sự tăng kích thước tuyến tiền liệt thường gặp ở nam giới trung niên và cao niên.

Đây là bệnh lành tính, phát triển rất chậm gây ra những rối loạn tiểu tiện ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo độ tuổi. Tại Việt Nam, có khoảng 60% nam giới trên 50 tuổi bị u xơ tuyến tiền liệt và 90% người trên 80 tuổi mắc phải.

II. Nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt

Nguyên nhân gây u xơ tiền liệt tuyến được chia thành 2 loại:

• Không thể điều chỉnh: Tuổi, dân tộc và di truyền
• Có thể điều chỉnh: Hormone giới tính, hội chứng chuyển hóa, béo phì, tiểu đường, hoạt động thể chất, chế độ ăn uống,…

Trong đó, yếu tố hàng đầu là nguyên nhân gây u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới đó chính là tuổi tác và hormone nam giới testosterol.

2.1 Tuổi tác

Tuổi đời càng cao tuyến tiền liệt càng phát triển. Tuyến tiền liệt dễ bị quá tải với chất phế thải và những độc tố, vi khuẩn và hóa chất. Nam giới thường bị viêm tấy tuyến tiền liệt khi ở độ tuổi 25, phì đại nhiều hơn ở tuổi 45 và có nguy cơ xuất hiện ung thư khi ở tuổi ngũ tuần.

Theo một số thống kê đáng tin cậy, tỉ lệ nam giới bị u xơ tuyến tiền liệt theo độ tuổi như sau:

• Tuổi 31 đến 40: cứ 12 nam giới có 1 nam giới mắc bệnh (<10%)
• Tuổi 51 đến 60: Cứ 2 nam giới có 1 nam giới mắc bệnh (>50%)
• Trên 80 tuổi: Cứ 10 nam giới thì tới 8 nam giới mắc bệnh (>80%)

Như vậy ta thấy, nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt tăng rõ rệt theo tuổi

2.2 Hormone nam giới testosterol

Trong suốt cuộc đời, cơ thể nam giới luôn sản xuất một loại hormone gọi là testosterone. Hormone này được enzym 5-alpha reductase chuyển đổi thành hormone Dihydrotestosteron (DHT), phục vụ cho việc phát triển cơ quan sinh dục nam, bao gồm cả tuyến tiền liệt.

Phần lớn đàn ông lớn tuổi vẫn tiếp tục sản xuất và tích lũy lượng DHT cao trong tuyến tiền liệt, sự tích lũy DHT này có thể khuyến khích các tế bào tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển, khiến họ có nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt.

Theo một số nghiên cứu, người ta nhận thấy, những người đàn ông có mức DHT cao có nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt cao gấp 3 lần so với những người có mức thấp.

Ngoài testosterone và DHT, người ta cũng nhận thấy estrogen có một vai trò trong sự phát triển của tiền liệt tuyến. Tuy là một homrone nữ nhưng estrogen cũng được sản xuất một lượng nhỏ ở nam giới. Khi người đàn ông có tuổi, lượng testosterone hoạt động trong máu sẽ giảm, khiến tỷ lệ estrogen cao hơn. Tỷ lệ estrogen cao hơn testosterone sẽ làm tăng hoạt động của các chất thúc đẩy tăng trưởng tế bào tuyến tiền liệt.

2.3 Các nguyên nhân khác

Ngoài 2 nguyên nhân chủ chốt trên, còn một số nguyên nhân khác góp phần làm tăng nguy cơ u xơ tuyến tiền liệt.

• Môi trường làm việc nhiều bụi bẩn, hóa chất độc hại có thể là tác nhân u tiền liệt tuyến.
• Di truyền là một trong những nguyên nhân không thể điều chỉnh nên nếu gia đình có người bị u xơ thì nguy cơ mắc u xơ tuyến tiền liệt cũng cao hơn người bình thường.

• Chế độ ăn uống không lành mạnh, nhiều đồ chiên, rán, dầu mỡ, ít rau xanh, trái cây, lười uống nước, lạm dụng rượu – bia, cà phê và không thường xuyên vận động sẽ có thể dẫn đến tình trạng nam giới mắc u xơ tiền liệt tuyến.
• Ngoài ra, chế độ sinh hoạt tình dục quá nhiều hoặc quá ít đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh u xơ tiền liệt tuyến.

III. Triệu chứng của bệnh u xơ tiền liệt tuyến

Các triệu chứng của u xơ tuyến tiền liệt được chia thành triệu chứng vô hiệu (tắc nghẽn) và các triệu chứng kích thích (lưu trữ). Cụ thể như sau:

Triệu chứng tắc nghẽn đường tiểu:

• Tiểu són
• Đi tiểu khó, phải gắng sức rặn khi đi tiểu
• Đi tiểu ngắt quãng
• Dòng nước tiểu yếu, bị chia thành nhiều tia
• Tiểu nhỏ giọt, “tiểu ướt mũi giày”
• Bí tiểu (cấp và mãn tính)
• Tiểu do dự
• Cảm thấy căng thẳng khi đi tiểu
• .v.v.

Triệu chứng lưu trữ:

• Tiểu nhiều lần trong ngày, cứ cách 2 giờ lại đi tiểu một lần, tiểu trên 8 lần/ngày
• Tiểu đêm khiến người bệnh đi tiểu trên 2 lần mỗi đêm và kéo dài thường xuyên
• Luôn cảm thấy buồn tiểu
• Đi tiểu không hết, không thể làm trống bàng quang hoàn toàn (do tiểu không hết nên có sự tắc đọng vi khuẩn trong bàng quang làm tăng cao nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu. Một số bệnh nhân bị tiểu khó, trong đó lượng nước tiểu không thoát đủ và bàng quang bị căng phồng. Nếu không chữa, nó có thể dẫn đến suy chức năng thận và thận ứ nước)
• Tiểu gấp làm người bệnh có cảm giác khó chịu khi phải đi tiểu khẩn trương và có phần không kiểm soát
• Tiểu không tự chủ
• Đau bàng quang (cảm thấy đau ở vùng xương chậu)

IV. Bệnh u xơ tiền liệt tuyến gây biến chứng gì?

Một số bệnh nhân bị ứ trệ nước tiểu tạo điều kiện cho vi khuẩn tắc đọng tại bàng quang gây viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu. Nguy hiểm hơn, vi khuẩn viêm nhiễm đi ngược lên trên dễ gây viêm đài bể thận – một bệnh lý nhiễm khuẩn tiết niệu rất nặng. Thậm chí, nếu ứ trệ nước tiểu nặng và kéo dài do u xơ tuyến tiền liệt có thể gây ra suy thận mạn tính.

Một số bệnh lý khác có thể là hậu quả của tăng sinh tuyến tiền liệt: trĩ, thoát bị bẹn, tăng huyết áp,…

V. Giai đoạn phát triển của u xơ tiền liệt tuyến

Thông thường, u xơ tuyến tiền liệt được chia làm 4 giai đoạn phát triển:

– Giai đoạn 1

Bệnh nhân không có triệu chứng và không bị làm phiền bởi các triệu chứng. Bệnh không ảnh hưởng tới cuộc sống thường ngày.

 – Giai đoạn 2

Giai đoạn này cơ năng chưa có tổn thương thực thể. Bệnh nhân thường bị đi tiểu khó. Biểu hiện như nước tiểu ra chậm, dòng nước tiểu nhỏ và yếu, ngắt quãng, đi tiểu xong còn nhỏ giọt, thời gian đi tiểu kéo dài. Do bàng quang bị kích thích nên người bệnh dễ buồn tiểu, phải khẩn cấp đi tiểu, đi tiểu nhiều lần cả đêm lẫn ngày, đặc biệt là nửa đêm về sáng.

 – Giai đoạn 3

Giai đoạn này đã có những tổn thương thực thể, bàng quang giãn. Người bệnh có những triệu chứng như:

• Đi tiểu khó và nhiều lần, mức độ tăng dần về đêm
• Đi tiểu cảm giác chưa hết, một lúc sau lại đi tiếp, nước tiểu đọng lại nhiều trong bàng quang
• Bệnh nhân bị ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe, rối loạn giấc ngủ

 – Giai đoạn 4

Tổn thương thực thể nặng, ảnh hưởng đến chức năng của thận và sự thích ứng của cơ thể bị giảm sút. Lúc này cơ thành bàng quang mỏng, mất trương lực, ứ đọng nước tiểu tăng, kèm theo nhiễm khuẩn. Các triệu chứng đi tiểu khó tăng đến mức bệnh nhân phải đi tiểu nhiều lần, có khi dẫn đến tình trạng là đái rỉ liên tục do nước tiểu tràn đầy làm bàng quang giãn căng.

Các triệu chứng toàn thân xuất hiện rầm rộ như buồn nôn, ăn kém, thiếu máu, mệt mỏi, tăng huyết áp. Đây là những biểu hiện suy thận do tắc đường tiết niệu.

Ở giai đoạn này nếu không chẩn đoán sớm và điều trị hợp ý, bệnh nhân có thể sẽ phải dẫn lưu bàng quang vĩnh viễn hoặc tử vong do biến chứng khác của toàn thân. Nếu được điều trị hợp lý và kịp thời, bệnh có thể diễn tiến tốt, trở về giai đoạn 2.

Lưu ý: Trong thực tế quá trình diễn biến theo 4 giai đoạn trên không phải lúc nào cũng xuất hiện.

VI. Chẩn đoán bệnh u xơ tuyến tiền liệt

Để chẩn đoán xác định bệnh u xơ tiền liệt tuyến, người ta dựa vào:

• Triệu chứng lâm sàng
• Thăm khám trực tràng thấy u tuyến tiền liệt to, ranh giới rõ, bề mặt nhẵn, mậc độ chắc, ấn vào bệnh nhân đau tức
• Siêu âm thấy tuyến tiền liệt to

Các phương pháp chẩn đoán như sau:

 – Chẩn đoán các triệu chứng lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng, mức độ của chúng, thời gian mắc,… Bác sĩ cũng có thể sử dụng thang điểm đánh giá triệu chứng tuyến tiền liệt (IPSS) và chỉ số chất lượng cuộc sống (QOL) để xác định xem mức độ các triệu chứng của bạn là nặng, nhẹ hay vừa phải, ảnh hưởng tới cuộc sống của bạn như thế nào.

 – Chẩn đoán các triệu chứng thực thể: Được thực hiện bằng một số phương pháp như:

• Thăm trực tràng (sờ tuyến tiền liệt qua trực tràng): Phát hiện bệnh khi tuyến tiền liệt đã to đáng kể. Phương pháp này phụ thuộc vào kỹ năng bác sĩ.
• Đo niệu động đồ (Urodynamic) hoặc tốc độ dòng tiểu (uroflowmetry): Phương pháp này giúp xác định giai đoạn, mức độ của bệnh

 – Chẩn đoán các triệu chứng cận lâm sàng. Với một số phương pháp chẩn đoán như:

• Siêu âm y tế tinh hoàn, tuyến tiền liệt và thận. Giúp đánh giá thể tích tuyến tiền liệt để có định hướng trong việc lựa chọn kỹ thuật xử lý, đánh giá tình trạng nhu mô để loại trừ ung thư tuyến tiền liệt, áp xe tuyến tiền liệt, đánh giá các biến chứng xảy ra ở bàng quang và đường dẫn niệu trên.
• Chụp cắt lớp vi tính. Giúp xác định khối lượng tuyến tiền liệt, đánh giá các bệnh lý kết hợp và các biến chứng.
• Chụp niệu đạo-bàng quang ngược dòng. Phương pháp này cho hình ảnh để bánh sĩ đánh giá mức độ chèn ép của tuyến tiền liệt lên niệu đạo, bàng quang. Tuy nhiên phương pháp này hiện ít được sử dụng do có biến chứng nhiễm khuẩn.
• Xét nghiệm sinh hóa máu. Gồm một số xét nghiệm như: xét nghiệm xác định nồng độ PSA (được dùng để loại trừ ung thư tuyến tiền liệt, cụ thể là PSA (kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến) tăng cao là dấu hiệu chỉ thị ung thư), xét nghiệm nước tiểu (để đánh giá tình trạng nhiễm khuẩn niệu), xét nghiệm chức năng thận,…

Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân làm thêm một số loại thăm khám, xét nghiệm khác nếu cảm thấy cần thiết.

☛ Bạn có thể quan tâm: Khám tuyến tiền liệt ở đâu uy tín?

VII. Phương pháp điều trị u xơ tuyến tiền liệt

Để điều trị u xơ tiền liệt tuyến, có nhiều phương pháp khác nhau, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh, tình trạng sức khỏe chung, tuổi tác của bạn mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp.

• Điều trị nội khoa bằng các nhóm thuốc gồm: nhóm ức chế alpha 1, ức chế alpha 5 và ức chế không chọn lọc. Thường được áp dụng với bệnh nhân ở mức độ nhẹ, trọng lượng khối u xơ dưới 45g.
• Phẫu thuật ngoại khoa bằng phương pháp nội soi, mổ hở hoặc nút động mạch u tiền liệt tuyến được áp dụng tùy từng trường hợp nhằm loại bỏ khối u tiền liệt tuyến khi kích thước quá lớn và điều trị bằng thuốc không hiệu quả.

Chú ý: Bệnh nhân được phát hiện bệnh càng sớm thì việc điều trị càng có hiệu quả tốt hơn.

☛ Bạn có thể quan tâm: Chăm sóc sau mổ u xơ tuyến tiền liệt

Vương bảo hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt hiệu quả!

Ngoài ra, để hỗ trợ điều trị u xơ tuyến tiền liệt, quý ông có thể sử dụng các sản phẩm chiết xuất từ thảo dược tự nhiên như Vương Bảo. Đây là là sản phẩm đã được nghiên cứu lâm sàng tại bệnh viện Y học cổ truyền Trung Ương. Kết quả cho thấy, nhóm bệnh nhân dùng Vương Bảo có kết quả giảm kích thước và giảm rối loạn tiểu tiện tốt hơn hẳn so với nhóm không dùng Vương Bảo. (Bạn có thể xem kết quả nghiên cứu lâm sàng TẠI ĐÂY)

Đồng thời, Vương Bảo ghi nhận tác dụng cải thiện các triệu chứng tiểu tiện sau 1-3 tuần, cụ thể: làm giảm số lần tiểu đêm, tiểu thông thoáng hơn, tiểu xong thấy thoải mái, ít tiểu rắt. Sau khoảng 1,5 tháng thì kích thước khối phì đại bắt đầu giảm.

Mua Vương Bảo nhanh nhất, giao hàng tại nhà BẤM VÀO ĐÂY

Để tìm mua Vương Bảo tại các nhà thuốc, vui lòng XEM TẠI ĐÂY

U xơ tiền liệt tuyến là một bệnh thường gặp ở nam giới cao tuổi, đây không phải là căn bệnh quá nguy hiểm nhưng nếu tiến triển có thể gây ra một loạt các vấn đề về tiết niệu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người mắc. Bệnh có nhiều phương pháp điều trị có sẵn, mang lại hiệu quả cao, bệnh nhân nên phối hợp chặt chẽ với bác sĩ để đảm bảo lựa chọn được phương pháp điều trị phụ hợp và tuân thủ đúng phác đồ.