Đi Tiểu ra máu (Đái ra máu) nguy hiểm không? Cách điều trị

Đi tiểu ra máu (đái ra máu) là hiện tượng nước tiểu đào thải ra ngoài có lẫn máu ở trong. Đây là vấn đề triệu chứng liên quan đến hệ tiết niệu ở người. Triệu chứng đi tiểu ra máu không quá nghiêm trọng và có thể điều trị dứt điểm. Tiểu ra máu là triệu chứng của nhiều vấn đề thường gặp ở nam giới. Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu về tiểu ra máu, các nguyên nhân gây ra nó và nên làm gì nếu gặp hiện tượng này.

I. Tiểu ra máu (đái ra máu) là gì?

Đi tiểu ra máu còn gọi là đái ra máu, đây là hiện tượng nước tiểu đào thải ra khỏi cơ thể có lẫn máu màu hồng nhạt. Độ đậm của nước tiểu phụ thuộc vào loại tiểu máu mà người bệnh mắc và lượng hồng cầu bị rò rỉ vào bên trong nước tiểu.

Có hai loại tiểu ra máu là tiểu máu vi thể (microscopic) và tiểu máu đại thể (gross).

• Tiểu máu đại thể là khi người bệnh có thể nhìn thấy máu trong nước tiểu bằng mắt thường. Nó thường làm cho nước trong bồn cầu biến thành màu đỏ, hồng hoặc thậm chí có màu sẫm như cola. Ngoài ra, bạn có thể thấy hoặc không thấy cục máu đông trông giống như bã cà phê.
• Tiểu máu vi thể là khi không thể nhìn thấy máu bằng mắt thường (do số lượng máu rất nhỏ), mà chỉ phát hiện được thông qua phân tích nước tiểu hoặc kính hiển vi.

Máu trong nước tiểu có thể đến từ thận – nơi tạo ra nước tiểu hoặc đến từ các bộ phận khác thuộc đường tiết niệu, như:

• Niệu quản (ống từ thận đến bàng quang)
• Bàng quang (nơi lưu trữ nước tiểu)
• Niệu đạo (ống từ bàng quang dẫn nước tiểu ra ngoài cơ thể)

Tiểu ra máu có thể diễn ra thành từng đợt hoặc kéo dài dai dẳng, chúng không có triệu chứng hoặc có triệu chứng và kế hợp với các bất thường đường tiết niệu khác.

II. Phân loại đi tiểu ra máu

2.1 Đi tiểu ra máu đại thể

Tiểu máu đại thể là hiện tượng xảy ra khi số lượng hồng cầu trong nước tiểu đủ để nhìn bằng mắt thường. Nước tiểu của người bị đái máu đại thể có màu hồng nhạt hoặc đỏ, điều này phụ thuộc vào lượng hồng cầu nhiều hay ít.

Đôi khi, đái máu đại thể cũng bao gồm những cục máu đông ở nước tiểu.

2.2 Tiểu ra máu vi thể

Đái máu vi thể là dạng đi tiểu ra máu nhưng số lượng hồng cầu trong nước tiểu khá ít, không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Hồng cầu ở đái máu vi thể có thể nhìn thấy dưới kính hiển vi. Vì vậy, người bị đái máu vi thể thường không biết mình bị bệnh cho đến khi thực hiện xét nghiệm nước tiểu.

III. Đối tượng nào có nguy cơ mắc bệnh

Những yếu tố làm tăng cao rủi ro bị tiểu ra máu ở người gồm:

• Tuổi tác: Nam giới trên 50 tuổi có khả năng bị phì đại tuyến tiền liệt, có triệu chứng tiểu ra máu.
• Người vừa bị nhiễm trùng gần đây: Những loại nhiễm trùng có thể làm tăng nguy cơ tiểu ra máu gồm viêm thận do vi khuẩn hoặc viêm cầu thận.
• Người đang bị hoặc có tiền sử bị sỏi tiết niệu.
• Gia đình có bệnh sử các bệnh tiết niệu hoặc thận kèm triệu chứng tiểu ra máu.
• Vận động viên chạy bộ cũng có khả năng cao bị tiểu ra máu nhiều hơn người khác.

IV. Bị tiểu ra máu nên làm gì?

Thông thường, tiểu ra máu là trạng thái lành tính và không gây hại lâu dài, bạn có thể không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, đây cũng có thể là triệu chứng cảnh báo của một số tính trạng nghiêm trọng hoặc đại diện cho một số tình trạng mãn tính cần thiệp và theo dõi y tế.

Chính vì thế, bạn không nên bỏ qua nếu thấy máu xuất hiện trong nước tiểu. Hãy đi khám ngay lần đầu tiên bạn nhận thấy nước tiểu của mình có màu đỏ.

Ngoài ra, bạn vẫn nên đi khám nếu bạn không thấy máu trong nước tiểu nhưng bạn gặp một số triệu chứng tiết niệu như: đi tiểu thường xuyên, tiểu đau, tiểu khó, đau bụng hoặc đau thận. Đây đều có thể là dấu hiệu của tiểu máu vi thể.

Bạn cần tìm kiếm sự hỗ trợ y tế ngay lập tức nếu:

• Bạn không thể đi tiểu
• Thấy cục máu đông trong khi đi tiểu kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng sau: buồn nôn và nôn mửa, sốt, ớn lạnh, đau ở bên hông, lưng hoặc bụng.

Dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu một số nguyên nhân có thể gây ra tình trạng tiểu ra máu để biết được mức độ nghiêm trọng của hiện tượng này.

V. Tiểu ra máu có thể là bệnh gì?

Có nhiều lý do khiến bạn có thể bị tiểu ra máu. Các nguyên nhân này có thể chia thành nguyên nhân ít nghiêm trọng và nguyên nhân nghiêm trọng.

– Nguyên nhân ít nghiêm trọng:

• Hành kinh
• Do tập thể dục, còn được gọi là tiểu máu sau gắng sức (Exercise induced hematuria – EIH)
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Viêm tuyến tiền liệt
• Do đặt ống thông tiểu
• Do sử dụng một số loại thuốc
• Do một số loại thực phẩm
• .v.v.

– Nguyên nhân nghiêm trọng:

• Ung thư (thận, bàng quang, tuyến tiền liệt)
• Phì đại tuyến tiền liệt
• Bệnh thận đa nang
• Sỏi bàng quang hoặc sỏi thận
• Bệnh hồng cầu hình liềm
• Tổn thương thận
• .v.v.

5.1 Hành kinh

Kinh nguyệt hay hành kinh là hiện tượng chảy máu âm đạo bình thường, xảy ra như một phần của chu kì kinh hàng tháng ở phụ nữ. Máu kinh một phần là máu và một phần là mô từ bên trong tử cung.

Trong những ngày hành kinh, nước tiểu có thể trở thành màu đỏ do lẫn với máu kinh. Điều này là hoàn toàn bình thường và không có gì đáng lo ngại.

5.2 Do tập thể dục

Tiểu ra máu sau tập thể dục còn được gọi là tiểu sau gắng sức (Exercise induced hematuria – EIH), là một tình trạng lành tính xảy ra ở những người tập thể dục. Tuy nhiên, nếu sau 72 giờ máu vẫn không biến mất trong nước tiểu thì bạn cần phải đi khám.

Bất kì ai cũng có thể bị tiểu ra máu sau tập thể dục, nhưng nó thường xảy ra nhất ở những người chạy bộ, đặc biệt là những người chạy hơn 10.000 mét.

5.3 Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI)

Là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể thông qua niệu đạo và nhân lên trong đường tiết niệu, bạn có thể bị nhiễm trùng bất kì bộ phận nào thuộc hệ thống tiết niệu, như: thận, niệu quản, bàng quang, niệu đạo,… Tuy nhiên hầu hết vi khuẩn thường lây nhiễm ở bàng quang và niệu đạo. Phụ nữ thường có nguy cơ mắc UTI cao hơn nam giới.

Các triệu chứng của UTI thường là: cảm giác muốn đi tiểu dai dẳng, đau và rát khi đi tiểu, nước tiểu có mùi rất nặng, nước tiểu có màu đỏ, hồng tươi hoặc màu cola (tiểu ra máu),…

Ở người lớn tiểu, nhiễm trùng đường tiết niệu có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

5.4 Viêm tuyến tiền liệt

Viêm tuyến tiền liệt là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc không do vi khuẩn xảy ra tại tuyến tiền liệt. Viêm tuyến tiền liệt có thể xuất hiện ở nam giới mọi lứa tuổi, nhưng thường xảy ra ở độ tuổi từ 30 đến 50.

Các triệu chứng của viêm tuyến tiền liệt có thể khởi phát đột ngột, nghiêm trọng (viêm tuyến tiền liệt cấp tính) hoặc diễn ra từ từ, dai dẳng, tái đi tái lại nhiều lần. Các triệu chứng có thể gặp là: tiểu són, tiểu nhiều lần, tiểu khó, đau rát khi đi tiểu, đau tuyến tiền liệt, tiểu ra máu, ớn lạnh, sốt,…

5.5 Do đặt ống thông tiểu

Một số người có thể gặp khó khăn trong đi tiểu do chấn thương, phẫu thuật hoặc bệnh tật. Lúc này họ phải đặt ống thông tiểu để giúp thoát nước tiểu ra ngoài từ bang quang.

Trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể di chuyển dọc theo ống thông, xâm nhập vào niệu đạo và sinh sôi, dẫn đến một tình trạng gọi là nhiễm trùng đường tiết niệu liên quan đến đặt ống thông (CAUTI), gây tiểu ra máu.

Các triệu chứng của CAUTI nhìn chung giống với nhiễm trùng đường tiết niệu thông thường.

5.6 Sử dụng một số loại thuốc

Nhiều loại thuốc kê đơn và không kê đơn cũng có thể làm thay đổi màu nước tiểu của bạn. Chẳng hạn như:

• Thuốc chống ung thư (Cyclophosphamide và ifosfamide)
• Thuốc chống đông máu (warfarin, aspirin)
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
• Thuốc nhuận tràng Senna

5.7 Do một số loại thực phẩm

Một số loại thực phẩm như củ cải đường, quả mâm xôi, dâu đen, cà rốt và cây đại hoàng cũng có thể làm nước tiểu có màu hồng hoặc đỏ tạm thời.

Ở một mức độ axit dạ dày nhất định, nó có thể tạo ra sắc tố màu đỏ đậm của củ cải đường và gây hiện tượng nước tiểu đỏ hay còn được gọi là “nước tiểu củ cải đường”. Nó xảy ra ở khoảng 10 – 14% dân số.

Cà rốt có thể làm nước tiểu chuyển sang màu cam nhạt. Đại hoàng, đậu và lô hội có thể làm nước tiểu chuyển sang màu nâu sẫm hoặc màu trà.

5.8 Ung thư

Đi tiểu ra máu có thể là dấu hiệu của ung thư thận, bàng quang hoặc tuyến tiền liệt.

Giai đoạn đầu của các loại ung thư này thường không có triệu chứng gì và tiểu ra máu thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh này. Tiểu ra máu có thể xuất hiện trong một ngày và biến mất, nước tiểu trong trở lại trong nhiều tuần hoặc thậm chí vài tháng. Sau đó lại xuất hiện trở lại.

Tỷ lệ mắc ung thư ở bệnh nhân tiểu máu đại thể là 20% và tiểu máu vi thể là 2%.

5.9 Phì đại tuyến tiền liệt

Tuyến tiền liệt thường to ra khi nam giới đến tuổi trung niên. Do vị trí của mình (ngay dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo), nó sẽ ép vào niệu đạo và ngăn chặn một phần dòng chảy của nước tiểu, gây ra các rối loạn tiểu tiện như: khó đi tiểu, tiểu són, tiểu nhiều lần, có máu nhỏ trong nước tiểu…

5.10 Bệnh thận đa nang

Bệnh thận đa nang ( PKD ) là một rối loạn di truyền, trong đó các cụm u nang phát triển bên trong thận, khiến thận to ra và mất chức năng theo thời gian.

U nang là những túi tròn không phải ung thư, có chứa chất lỏng. Các u nang có kích thước khác nhau và chúng có thể phát triển thành rất lớn.

Các triệu chứng bệnh thận đa nang thường là: nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc thận gây tiểu ra máu, huyết áp cao, đau lưng hoặc hai bên sườn, bụng to, nhức đầu, suy thận, soi thận,…

5.11 Sỏi bàng quang hoặc sỏi thận

Sỏi là những chất cặn cứng được hình thành từ khoáng chất và muối bên trong thận hoặc bàng quang của bạn.

Nếu các viên sỏi này nhỏ, nó có thể dễ dàng đi qua đường tiết niệu và không gây đau đớn hay bất kì triệu chứng nào, bạn thậm chí còn không biết rằng bạn đã bị sỏi thận. Nhưng nếu các viên sỏi lớn, nó có thể gây ra một số triệu chứng như: đi tiểu ra máu, đau nhói ở lưng hoặc bụng dưới, tiểu đau, buồn nôn, ói mửa,…

5.12 Bệnh hồng cầu hình liềm

Bệnh hồng cầu hình liềm là một nhóm bệnh rối loạn di truyền ảnh hưởng đến huyết sắc tố, phân tử trong tế bào hồng cầu, khiến nó không đủ khỏe mạnh để cung cấp oxy cho tế bào khắp cơ thể.

Các dấu hiệu của bệnh này khác nhau ở mỗi cá nhân và bản thân bệnh cũng thay đổi theo thời gian. Một số dấu hiệu thường gặp là: thiếu máu, sưng tay và chân, chậm phát triển, có các vấn đề về thị lực, nhiễm trùng thường xuyên, nước tiểu có màu đỏ,…

Không có cách chữa khỏi bệnh hồng cầu hình liềm, nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp giảm đau và giúp ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến bệnh.

5.13 Tổn thương thận, bàng quang

Đôi khi do một chấn thương ngoài (như va chạm mạnh trong thể thao hoặc tai nạn,…) khiến thận và bàng quang bị tổn thương cũng có thể gây tiểu ra máu.

VI. Tiểu ra máu kéo dài bao lâu?

Tiểu ra máu kéo dài bao lâu tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản của nó. Ví dụ, tiểu ra máu liên quan đến gắng sức trong tập thể thao thường tự biến mất trong vòng 24 đến 48 giờ. Tiểu ra máu do nhiễm trùng đường tiết niệu sẽ hết khi tình trạng nhiễm trùng được chữa khỏi. Tiểu ra máu liên quan đến sỏi thận sẽ hết sau khi tán hoặc lấy sỏi,…

VII. Chẩn đoán xác định nguyên nhân tiểu ra máu bằng cách nào?

Để chẩn đoán được nguyên nhân tiểu ra máu, thông thường bác sĩ sẽ:

• Kiểm tra tiền sử bệnh của bệnh nhân
• Khám lâm sàng
• Phân tích nước tiểu
• Các xét nghiệm bổ sung

7.1 Kiểm tra tiền sử bệnh

Việc kiểm tra tiền sử bệnh giúp bác sĩ có những chẩn đoán ban đầu về nguyên nhân. Họ có thể hỏi bạn về tình trạng y tế hiện tại và quá khứ, xem xét các triệu chứng và kiểm tra các loại thuốc mà bạn đang sử dụng.

7.2 Khám lâm sàng

Các bác sĩ có thường gõ nhẹ vào bụng và lưng, kiểm tra xem bạn có bị đau hoặc căng ở vùng bàng quang và thận hay không. Sau đó có thể tiến hành khám trực tràng ở nam giới để kiểm tra các bệnh về tuyến tiền liệt và khám vùng chậu ở nữ giới để xem xét các cơ quan vùng chậu.

7.3 Phân tích nước tiểu

Bác sĩ có thể kiểm tra nước tiểu tại phòng khám bằng que thăm hoặc có thể gửi mẫu nước tiểu đến phòng thí nghiệm để phân tích.

Trước khi lấy mẫu nước tiểu, bác sĩ sẽ hỏi phụ nữ thời điểm hành kinh cuối cùng. Bởi đôi khi máu từ kỳ kinh nguyệt có thể dính vào mẫu nước tiểu và dẫn đến kết quả dương tính giả.

7.4 Xét nghiệm bổ sung

Đôi khi, bác sĩ sẽ xét nghiệm lại nước tiểu của bệnh nhân nếu mẫu nước tiểu phát hiện quá nhiều hồng cầu. Cùng với đó, họ có thể yêu cầu bạn làm thêm một số xét nghiệm bổ sung, như:

• Xét nghiệm máu
• Xét nghiệm cấy nước tiểu
• Chụp cắt lớp vi tính (CT)
• Soi bàng quang
• Sinh thiết thận
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)

VIII. Điều trị tiểu ra máu

Để điều trị tiểu ra máu, cần dựa vào nguyên nhân cơ bản gây ra nó. Nếu không phải do nguyên nhân nghiêm trọng, người đó có thể không cần phải điều trị.

Dưới đây là phương pháp điều trị do một số nguyên nhân cơ bản:

• Do tập thể dục: bạn không cần điều trị gì ngoài việc sửa đổi chương trình tập luyện.
• Do thuốc: bác sĩ có thể xem xét để đổi loại thuốc khác hoặc ngừng thuốc.
• Do sỏi thận: Nếu sỏi nhỏ, bạn có thể chỉ cần uống nhiều chất lỏng để tống chúng ra ngoài theo đường tiết niệu. Với sỏi lớn bạn có thể phải phẫu thuật hoặc tán sỏi.
• Do chấn thương: Việc điều trị tùy thuộc vào loại chấn thương và mức độ nghiêm trọng của nó. Trong một vài trường hợp bạn có thể sẽ cần phải phẫu thuật.
• Do ung thư: Việc điều trị được xác định theo loại ung thư và mức độ di căn, cũng như độ tuổi, sức khỏe chung và lựa chọn cá nhân của bệnh nhân. Các lựa chọn điều trị chính thường là: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, liệu pháp miễn dịch,…
• Do nhiễm trùng: Điều trị có thể bao gồm thuốc kháng sinh để loại bỏ vi khuẩn, thuốc lợi tiểu giúp tăng lượng nước tiểu bài tiết ra khỏi cơ thể, thuốc kiểm soát huyết áp và thay đổi chế độ ăn uống.
• Do phì đại tuyến tiền liệt: Có nhiều lựa chọn điều trị khác nhau cho bệnh phì đại tuyến tiền liệt, như: thay đổi lối sống, thuốc men và phẫu thuật. Tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh cũng như sự ảnh hưởng của triệu chứng đến chất lượng cuộc sống mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp.

Với những bệnh nhân bị đi đái dắt ra máu do u xơ tiền liệt tuyến, bạn có thể tham khảo sản phẩm viên uống Vương Bảo, giúp:

• Giúp hỗ trợ làm giảm nguy cơ và hạn chế sự phát triển của u phì đại tiền liệt tuyến
• Giúp cải thiện các rối loạn tiểu tiện ở nam giới có u xơ tiền liệt tuyến, như: đi đái dắt ra máu, tiểu ngắt quãng, tiểu buốt, tiểu yếu, tiểu đêm, tiểu không hết,…

Đây là sản phẩm được chuyển giao từ đề tài nghiên cứu của TS. Nguyễn Bá Hoạt và đã được Bộ y tế cấp phép lưu hành toàn quốc.

Vương Bảo có thành phần 100% từ dược liệu thiên nhiên, gồm các vị như Náng hoa trắng, Ngải nhật, Đơn kim, Rau tàu bay, Lá cây hoa ban,… Mỗi vị dược liệu này đều được nghiên cứu kỹ càng về tỉ lệ, để từ đó mang lại tác dụng hiệp đồng, giúp hỗ trợ nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.

>> Để đặt mua Vương Bảo từ công ty xem TẠI ĐÂY

>> Để tìm nhà thuốc bán Vương Bảo BẤM VÀO ĐÂY

IX. Phòng tránh hiện tượng tiểu ra máu

Chúng ta không thể ngăn ngừa hoàn toàn các nguyên nhân gây tiểu ra máu, nhưng vẫn có thể ngăn ngừa một số nguyên nhân cơ bản, để từ đó giúp giảm tỉ lệ mắc bệnh:

• Để ngăn ngừa nhiễm trùng, hãy uống đủ nước mỗi ngày, ăn các loại thực phẩm lành mạnh như rau củ, trái cây, đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục và thực hiện vệ sinh cá nhân tốt.
• Để ngăn ngừa sỏi thận, hãy uống nhiều nước và hạn chế ăn mặn, ăn nhiều thực phẩm muối
• Để ngăn ngừa ung thư bàng quang, thận, hãy hạn chế hút thuốc lá và tiếp xúc với hóa chất.
• Luôn tập thể dục thể thao đều đặn, xây dựng lối sống lành mạnh
• .v.v.

Hiện tượng tiểu ra máu xảy ra ở khoảng 2 đến 3% dân số và cao hơn ở những người trên 60 tuổi. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra điều này, nhưng dù là nguyên nhân nào, bạn cũng không bao giờ được bỏ qua nếu thấy có máu xuất hiện trong nước tiểu. Hãy đi khám ngay sau lần đầu tiên bạn bị đi tiểu ra máu.

Để được tư vấn thêm, các bạn có thể gọi tới số 1800.1258 (miễn phí cước gọi).

||Tham khảo bài viết khác:

• Tiểu són ra máu có nguy hiểm không? Nên làm gì điều trị
• Tiểu ra máu ở nam là bệnh gì? Biến chứng và cách điều trị
• Tiểu buốt ra máu là bệnh gì? Triệu chứng và cách phòng tránh